Er waait een nieuwe wind door het Europese politieke landschap. Waar traditionele partijen elkaar verdringen op nationale thema’s, probeert één partij het gesprek te verleggen naar een groter podium. Volt, een relatief jonge beweging met Europese wortels en een Nederlandse tak die nog maar enkele jaren bestaat, wil politiek opnieuw uitvinden. Niet vanuit Den Haag, maar vanuit Brussel, Straatsburg en elk ander Europees plein waar toekomst wordt gemaakt. De partij staat symbool voor een generatie die zich niet meer laat vangen door landsgrenzen maar ook worstelt met de vraag hoe idealen praktisch vertaald kunnen worden naar beleid.
Volt werd opgericht in 2017, midden in de nasleep van de Brexit en de groei van populistische stromingen in Europa. Jongeren uit verschillende landen voelden dat het tijd was voor een alternatief. Geen losse partijen met een toevallige pro-Europese houding, maar één pan-Europese beweging die overal dezelfde waarden uitdraagt. In Nederland werd Volt in 2018 officieel opgericht. De partij vond haar aanhang onder jonge, hoogopgeleide stedelingen die zich zorgen maken over klimaat, ongelijkheid en het tanende vertrouwen in de politiek.
De eerste verkiezingsdeelname in Nederland was in 2019 bij de Europese verkiezingen. Volt haalde toen net geen zetel. Twee jaar later verraste de partij vriend en vijand door bij de Tweede Kamerverkiezingen drie zetels te winnen. Het was het begin van een zoektocht naar identiteit en structuur. De idealen waren helder, maar de jonge partij moest zich nog leren bewegen in het politieke systeem.
Volt wil een federaal Europa waarin landen niet langer tegen elkaar, maar met elkaar regeren. Geen losse unie van staten, maar een echte politieke gemeenschap met een gezamenlijk parlement, een Europese regering en een duidelijk democratisch mandaat. De partij pleit voor het afschaffen van vetorechten, zodat besluiten niet langer kunnen worden geblokkeerd door één lidstaat. Volt gelooft dat Europa alleen krachtig kan zijn als het met één stem spreekt, of het nu gaat over klimaat, defensie of migratie.
Dat idee is niet nieuw, maar Volt brengt het met een radicale openheid. Waar andere partijen voorzichtig spreken over meer samenwerking, durft Volt uit te spreken dat de Europese Unie moet evolueren naar een federatie. Voor veel kiezers klinkt dat idealistisch, voor sommigen zelfs naïef, maar voor Volt is het een logische stap. De uitdagingen van deze tijd houden immers niet op bij de grens. Klimaatverandering, kunstmatige intelligentie, economische ongelijkheid en migratie zijn vraagstukken die alleen gezamenlijk kunnen worden aangepakt.
De partij baseert zich op zes pijlers die samen het fundament vormen van haar programma. Die pijlers zijn duurzaamheid, sociale gelijkheid, digitalisering, economische innovatie, democratische vernieuwing en een sterker Europa. In de praktijk betekent dit dat Volt pleit voor een versnelling van de energietransitie, meer investeringen in technologie en onderwijs, en meer transparantie in de politiek. De partij wil burgers nauwer betrekken bij besluitvorming door middel van burgerfora en open data. In plaats van macht te concentreren bij regeringen, wil Volt macht verdelen over burgers, regio’s en Europese instellingen.
Toch is het beeld van Volt niet onbesmet gebleven. In 2022 belandde de partij in een interne crisis na de schorsing van Tweede Kamerlid Nilüfer Gündogan wegens klachten over grensoverschrijdend gedrag. De affaire kreeg veel aandacht en bracht spanningen aan het licht binnen de jonge organisatie. De open, idealistische partijcultuur bleek niet bestand tegen persoonlijke conflicten en publieke druk. Uiteindelijk verliet Gündogan de partij, maar het incident dwong Volt om volwassen te worden. Er kwamen strengere statuten, interne gedragscodes en meer transparantie over besluitvorming. Waar andere partijen decennia de tijd hadden om structuur op te bouwen, moest Volt dit in enkele jaren doen terwijl de camera’s meedraaiden.
Sindsdien heeft Volt gewerkt aan herstel. De partij zette in op professionalisering en het uitbouwen van een herkenbare koers. Laurens Dassen, medeoprichter en fractievoorzitter, groeide uit tot het gezicht van Volt Nederland. Zijn rustige toon en rationele stijl onderscheiden zich van de felheid die vaak in de Tweede Kamer overheerst. Dassen positioneert Volt als partij van redelijkheid, feiten en samenwerking. Niet als zwevende idealisten, maar als moderne hervormers.
Het is verleidelijk om Volt te vergelijken met D66, dat eveneens een progressieve en pro-Europese koers vaart. Toch zit het verschil vooral in de schaal en de toon. D66 is een gevestigde nationale partij die Europa ondersteunt vanuit een Nederlands perspectief. Volt is van oorsprong Europees en denkt vanuit het continent naar Nederland toe. Waar D66 Europa ziet als een samenwerking tussen staten, ziet Volt het als één politieke gemeenschap.
Ook op het gebied van democratische vernieuwing gaan de partijen een andere weg. D66 richt zich op hervormingen binnen de bestaande structuren, zoals een gekozen burgemeester of referenda. Volt wil veel verder gaan. De partij gelooft dat de democratie van de toekomst digitaal en directer wordt, met meer burgerparticipatie en minder afstand tussen kiezer en bestuurder. In dat opzicht is Volt minder institutioneel en meer experimenteel.
Op sociaal en economisch vlak staan beide partijen dicht bij elkaar. Ze pleiten voor gelijke kansen, onderwijs als sleutel tot emancipatie en een eerlijke verdeling van welvaart. Maar Volt koppelt die idealen expliciet aan Europese solidariteit. In de visie van de partij is het niet genoeg als Nederland rechtvaardig is. De hele Unie moet sociaal en duurzaam functioneren. Dat betekent gezamenlijke belastingregels, een Europees minimumloon en een gedeeld migratiebeleid.
De electorale positie van Volt is nog bescheiden, maar de partij groeit gestaag. Bij de Europese verkiezingen van 2024 haalde Volt in Nederland ruim vijf procent van de stemmen, goed voor twee zetels in het Europees Parlement. In andere lidstaten, zoals Duitsland en Italië, boekt de beweging vergelijkbare successen. Daarmee is Volt de eerste partij in de geschiedenis die in meerdere Europese landen onder dezelfde naam en met hetzelfde programma meedoet aan verkiezingen. Dat maakt de partij uniek, maar ook kwetsbaar. Een crisis in één land kan immers overslaan naar een ander.
Volt opereert binnen de fractie van de Groenen en de Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement. Die samenwerking past bij de groene en progressieve koers van de partij, maar Volt houdt vast aan haar eigen identiteit. Ze wil niet opgaan in bestaande blokken, maar Europa van binnenuit vernieuwen.
De toekomst van Volt hangt af van haar vermogen om idealen te vertalen naar haalbaar beleid. De partij heeft het voordeel van frisheid en geloofwaardigheid bij jongeren, maar kampt met het risico van abstractie. Haar boodschap van een federaal Europa spreekt vooral hogeropgeleiden en internationale professionals aan. De uitdaging wordt om ook andere groepen te bereiken die zich minder verbonden voelen met Europa, maar wel geraakt worden door Europese besluiten.
De kracht van Volt ligt in haar geloof in samenwerking. Waar andere partijen zich terugtrekken achter nationale grenzen, ziet Volt de wereld als een gedeeld huis waarin ieder land een kamer bewoont. Die metafoor spreekt tot de verbeelding, maar de praktijk van Europese politiek is weerbarstig. Lidstaten hebben uiteenlopende belangen en de angst voor verlies van soevereiniteit blijft groot. Volt zal dus moeten aantonen dat Europese eenheid niet betekent dat nationale identiteit verdwijnt, maar dat ze juist versterkt wordt door samenwerking.
In Nederland blijft Volt voorlopig een kleine speler, maar haar invloed groeit. De partij heeft de manier waarop over Europa wordt gesproken veranderd. Waar Europa ooit een afstandelijk onderwerp was, maakt Volt het concreet en menselijk. Het gaat niet langer over Brussel als machtscentrum, maar over Europa als gemeenschap van burgers.
Volt is nog jong, onervaren en niet vrij van fouten. Toch vertegenwoordigt de partij iets wat zeldzaam is in de politiek van vandaag. Ze kijkt niet naar wat verloren ging, maar naar wat nog kan worden opgebouwd. Ze gelooft in idealen zonder cynisme en in samenwerking zonder naïviteit. Dat maakt Volt tot een partij die misschien niet de grootste wordt, maar wel de betekenisvolste voor wie gelooft dat de toekomst van Nederland onlosmakelijk verbonden is met die van Europa.
Typify 