Nederland is een land dat dol is op social media content en de bijbehorende influencers. Toch valt op dat ze vaak halve waarheden vertellen of ronduit misleidende informatie delen. Voor wie kritisch kijkt, voelt het alsof er een patroon achter zit. Het lijkt op het principe dat Nigeriaanse scammers gebruiken door opzettelijk spelfouten te maken in hun berichten. Die fouten filteren de oplettende lezers eruit en laten enkel de ontvankelijke groep over die eenvoudiger te misleiden is.
Influencers werken op een vergelijkbare manier. Soms bewust, maar meestal zonder nadenken. Hun succes is gebaseerd op snelle indrukken en emotie. Net zoals scammers tijdverslindende kritische ontvangers liever vermijden, richten influencers zich op een publiek dat minder geneigd is alles te controleren. Dat verklaart waarom influencers misinformatie verspreiden en toch succesvol blijven.
Onderzoek bevestigt dit beeld. Een rapport van Unesco liet zien dat een groot deel van de influencers nooit controleert of hun beweringen kloppen. Zij vertrouwen vooral op eigen ervaringen of populaire trends. Studies van USC en Yale tonen aan dat sociale media platformen juist belonen wanneer misleidende informatie wordt gedeeld. Likes en shares zijn belangrijker dan waarheid. Het systeem moedigt verspreiding van onjuiste content dus direct aan.
Daarnaast speelt de factor intelligentie een rol. Veel influencers hebben niet de neiging om zich diep in onderwerpen te verdiepen. Intelligente mensen besteden hun tijd vaak anders. Zij lezen, verdiepen zich in kunst of cultuur of werken aan studie en carrière. Daardoor zijn ze minder aanwezig in oppervlakkige social media content. Wat overblijft zijn stemmen die minder kritisch zijn en een publiek bedienen dat vooral behoefte heeft aan snelle afleiding.
De producten die influencers aanprijzen passen bij die oppervlakkigheid. Proteïnepoeders, make-up of snelle gadgets worden met gemak verkocht. Het gaat om uitstraling en emotie, niet om onderbouwde kwaliteit. Influencers dom of niet, ze bedienen een markt waarin consumenten minder bezig zijn met nuance en meer met beleving.
De vergelijking met Nigeriaanse scams maakt dit mechanisme duidelijk. Net zoals de spelfouten een filter vormen voor kritische lezers, filteren influencers automatisch hun publiek. Wie behoefte heeft aan diepgang haakt af. Wie ontvankelijk is, blijft hangen en wordt klant. Daarmee ontstaat een systeem dat zichzelf versterkt en dat verklaart waarom misleidende informatie zo’n grote plek heeft gekregen in de online wereld.
Dit alles maakt influencers niet alleen dom in hun uitspraken maar ook gevaarlijk in hun invloed. Hun succes rust op misinformatie en het vermogen om mensen te verleiden met oppervlakkige verhalen. Zolang sociale media dit gedrag blijven belonen, zullen influencers halve waarheden en misleidende informatie blijven verspreiden.
Typify 