De elektrische fiets leek een zegen voor Nederland. Ouderen blijven langer mobiel, jongeren sjezen met gemak naar school en mensen die voorheen nauwelijks fietsten komen eindelijk in beweging. Maar achter dit nieuwe succes schuilt een groeiend probleem dat de verkeersveiligheid ernstig onder druk zet.
Steeds vaker zien we gevaarlijke situaties ontstaan. Op smalle fietspaden zigzaggen jongeren op fatbikes terwijl ze op social media scrollen. Oudere e‑bikegebruikers halen met zestigplusreactiesnelheid snelheden van twintig tot vijfentwintig kilometer per uur. Nieuwe fietsers, vaak mensen die voorheen nauwelijks fietsten, kennen de verkeersregels niet goed en weten niet dat rechts voorrang heeft. Voor automobilisten en andere fietsers is dit een nachtmerrie. Je kunt niet anticiperen op gedrag dat onvoorspelbaar is.
De cijfers zijn alarmerend. In 2024 kwamen 246 fietsers om in het verkeer waarvan bijna de helft op een elektrische fiets zat. Het aantal jongeren dat met ernstig letsel op de spoedeisende hulp belandt, is in tien jaar met veertig procent gestegen. Vooral hoofdletsel is een groot probleem, want bij jongeren op fatbikes en e-bikes gaat het bij een op de vijf ongelukken om hersenletsel. Bij ouderen is dat aandeel nog hoger en hun herstel is vaak langdurig of onmogelijk.
Toch is het beeld niet alleen negatief. De elektrische fiets heeft ook Nederland in beweging gebracht. Mensen die eerder hun deur nauwelijks uitkwamen, maken nu ritjes naar vrienden en winkels. Ouderen kunnen zelfstandig boodschappen blijven doen en blijven daardoor langer actief in de maatschappij. De e-bike geeft vrijheid en autonomie, maar die vrijheid heeft een prijs.
De vraag is hoelang we dit nog accepteren. Een helm is geen overbodige luxe en een verplichte fietscursus voor nieuwe elektrische fietsers zou veel ongelukken kunnen voorkomen. Het is vreemd dat je voor een scooter of brommer een examen moet afleggen, terwijl een onervaren fietser op een fatbike van veertig kilo zonder enige instructie de weg op mag. Organisaties zoals de ANWB blijven echter lobbyen tegen helmplicht en verplichte cursussen omdat veel van hun leden ouderen zijn die hun vrijheid niet willen opgeven.
Het wordt tijd dat verkeersveiligheid zwaarder weegt dan de angst om fietsers af te schrikken. Een helm en een korte cursus hoeven die vrijheid niet weg te nemen maar kunnen wel levens redden. De elektrische fiets is een prachtige uitvinding, maar als we niets doen wordt dit stille succes een blijvend gevaar op straat.
Typify 