De relatie tussen mens en natuur is de laatste decennia sterk veranderd. Waar natuur lange tijd vooral werd gezien als iets om te beheren en te exploiteren, groeit het besef dat we onderdeel zijn van een groter geheel. In Europa zien we dit terug in herwildering, de terugkeer van wilde dieren en het streven naar natuurinclusieve steden. Deze beweging laat zien dat de scheidslijn tussen cultuur en natuur vervaagt en dat samenleven met andere soorten een nieuw uitgangspunt wordt.

Een duidelijk voorbeeld is de terugkeer van de wolf in landen als Nederland, Duitsland en Frankrijk. Na anderhalve eeuw afwezigheid vestigt de wolf zich opnieuw en roept discussie op over samenleven met roofdieren. Voorstanders zien het als herstel van een natuurlijk ecosysteem waarin predatoren hun rol vervullen. Tegenstanders vrezen schade aan vee en veiligheid. De discussie symboliseert hoe ingewikkeld het is om ruimte te maken voor natuur in een dichtbevolkt continent.

Ook in het bosbeheer zien we een kentering. Waar vroeger omgevallen bomen werden verwijderd om bossen netjes en veilig te houden, kiest men nu steeds vaker voor natuurbossen waarin dood hout mag blijven liggen. Dit leidt tot een toename van insecten, vogels en roofdieren en versterkt de biodiversiteit. Bossen worden zo weer levende ecosystemen in plaats van productiebossen. Het idee van controle maakt plaats voor vertrouwen in natuurlijke processen.

Daarnaast groeit de aandacht voor natuurinclusieve steden. Groene daken, stadsparken, regenwateropvang en ruimte voor vogels en insecten worden standaard in stedelijk ontwerp. Niet alleen om biodiversiteit te bevorderen, maar ook omdat steden koeler en leefbaarder worden. In een tijd van klimaatverandering wordt de natuur geen luxe maar een noodzaak om hittestress en wateroverlast te beperken.

Deze veranderingen laten zien dat de relatie tussen mens en natuur in 2035 fundamenteel anders zal zijn. We zullen natuur niet langer zien als decor maar als partner. Dit vraagt om nieuwe vormen van beleid, maar vooral om een culturele verandering waarin we onszelf niet boven, maar naast de natuur plaatsen. Het succes van Europa om klimaat en biodiversiteit te herstellen hangt af van deze omslag.

,